Dezynfekcja powierzchni szpitalnych – kompletny poradnik - Mercant.pl

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych – plan dezynfekcji i mycia stref szpitalnych

Instrukcja bądź plan higieniczny powinny być sporządzone przez pielęgniarki epidemiologiczne. Ustalenia w nich zawarte obowiązują natomiast po zatwierdzeniu przez dyrektora ds. medycznych. Wspominany plan musi zawierać szczegółowo opisane czynności, kolejność sprzątania pomieszczeń, częstotliwość wykonywania tych procedur, jak i określenie kolorów sprzętu sprzątającego do czyszczenia danych powierzchni.

Ogólnie przyjęty podział pomieszczeń w placówkach medycznych to:

• strefa czystości ciągłej – magazyny zasobów czystych i materiałów sterylnych,
• strefa czystości ogólnej – gabinety lekarskie, dyżurki lekarskie i pielęgniarskie, izba przyjęć, sale chorych, sale pobytu dziennego, zakłady diagnostyki, pracownie, gabinety rehabilitacyjne, windy, schody, klatki schodowe, korytarze,
• strefa czystości zmiennej – gabinety oraz sale zabiegowe, sterylizatornie, sale intensywnej opieki, laboratoria, poradnie chirurgii ogólnej, izolatki, oddziały o podwyższonym ryzyku zakażenia,
• strefa ciągłego skażenia – toalety, łazienki, worki z odpadami, brudowniki.

Proces mycia i dezynfekcji powierzchni szpitalnych powinien być zgodny z opisem procedur ustalonych przez pielęgniarkę epidemiologiczną danej placówki.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych – ogólne zasady

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych powinna być wykonywania w sposób dokładny, przy uwzględnieniu ogólnych zasad dotyczących tej czynności – jakich?

• Wszystkie prace powinny być wykonywane w sposób zaplanowany i zgodny z harmonogramem.
• Powierzchnie i sprzęt medyczny powinny być wyczyszczone oraz zdezynfekowane po każdym pacjencie.
• Przed rozpoczęciem procedury mycia i dezynfekcji należy usunąć m.in. zabrudzone przedmioty, brudną bieliznę oraz odpady szpitalne.
• Sprzątanie rozpoczyna się od powierzchni pionowych, tych najmniej zabrudzonych, czyli położonych najwyżej, aby sukcesywnie przechodzić do powierzchni poziomych – podłogi.
• Biologiczne skażenie powierzchni (np. krwią, moczem czy plwociną) wymaga działania zgodnego z przyjętą w placówce procedurą. Zazwyczaj przyjmuje się jedną z poniższych:

o materiał skażony powinien być usunięty przy pomocy ligniny bądź czyściwa, aby następnie przeprowadzić dezynfekcję średniego stopnia,

o skażone miejsce należy zasypać preparatem chlorowym w proszku, by po określonym czasie zebrać zanieczyszczenia czyściwem i zdezynfekować powierzchnię odpowiednimi środkami.

• Strefa dotykowa, czyli powierzchnie, z którymi bezpośredni kontakt ma personel, pacjenci i osoby odwiedzające, podlega wyższym wymogom mycia i dezynfekcji.
• Obowiązuje określona kolejność czyszczenia powierzchni – np. sanitariaty należy czyścić po salach chorych.

Ponadto, możemy wyróżnić przy tym kilka zasad dotyczących sprzętu do ręcznego sprzątania.

• Sprzęt do ręcznego sprzątania (ścierki, mopy, wiaderka) powinny posiadać kolory zgodne z zapisem przeznaczenia w planie higienicznym.
• Liczba mopów oraz ścierek powinna być dopasowana do liczby pomieszczeń i rodzaju mytych powierzchni.
• Sprzęt już raz użyty należy odkładać do odpowiedniego worka.
• Trzon mopa powinien posiadać konstrukcję umożliwiającą eliminację ręcznego zdejmowania.
• Użyty sprzęt myjący należy zdezynfekować, umyć, a następnie odstawić do czystego pomieszczenia w suchym stanie.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych – środki dezynfekujące

Do dezynfekcji powierzchni szpitalnych wykorzystuje się roztwory preparatów działających w krótkim czasie, nieprzekraczającym 15 minut. Te środki dezynfekujące posiadają przy tym specjalne oznakowanie, które wskazuje na ich zakres działania:

• B – bakterie,
• F – grzyby,
• V – wirusy,
• Tbc – prątki,
• S – spory.

Każda strefa higieniczna wymaga innego stopnia dezynfekcji i wykorzystania odmiennych środków.

• W strefie czystości ciągłej odbywa się mycie i dezynfekcja niskiego stopnia przy wykorzystaniu detergentów, preparatów B, F i V.
• Z kolei strefa czystości ogólnej, w tym strefa bezdotykowa, wymaga mycia profesjonalnym detergentem, aby następnie strefa dotykowa podlegała dodatkowo dezynfekcji niskiego stopnia preparatami B, F, V.
• W przypadku strefy zmiennej czystości strefa bezdotykowa podlega myciu detergentem i preparatami B, F, a strefa dotykowa – myciu oraz dezynfekcji preparatami B, F, V i Tbc przy użyciu ścierek jednorazowych.
• Strefa ciągłego skażenia podlega myciu przy użyciu preparatów myjąco-dezynfekujących, jak i dezynfekcji preparatami B, F, V, Tbc.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, sprzątanie rozpoczyna się od mycia i dezynfekcji powierzchni pionowych położonych jak najwyżej oraz wyposażenia (ścian, parapetów, szafek, kontaktów i aparatury medycznej), aby następnie przechodzić do sprzątania powierzchni poziomych (podłogi).

Sprawdź koncentraty do dezynfekcji dużych powierzchni.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych – poradnik

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych powinna być dopasowana do danej strefy higienicznej szpitala i tym samym przebiegać zgodnie z instrukcjami zawartymi w planie higienicznym. Należy do niej wykorzystywać odpowiednie środki dezynfekujące, dopasowane do charakterystyki danej powierzchni – dzielone są one na preparaty do małych, trudno dostępnych oraz dużych powierzchni.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych twardych, zmywalnych

Przy dezynfekcji powierzchni tego rodzaju należy zwrócić uwagę na sprzęt medyczny, fotele zabiegowe, pulpity, parapety, klamki, blaty, szczeliny i tym podobne. Podczas przeprowadzania tej procedury niezbędne jest używanie środków ochrony osobistej: fartucha, rękawiczek, maseczki czy w razie konieczności nawet okularów ochronnych. Sprzątanie zaczyna się przy tym od pomieszczeń czystych (gabinetów lekarskich, pokojów socjalnych). Jeśli chodzi o pomieszczenia zabiegowe, niezbędne jest ich mycie i dezynfekcja co najmniej raz dziennie – na koniec dnia pracy lub w razie potrzeby.

Dezynfekcja powierzchni urządzeń, których nie można sterylizować w autoklawie

Należy ją przeprowadzić jak najszybciej, po wizycie każdego pacjenta. Nie można przy tym dopuścić, aby substancje zaschły na urządzeniach. Aby przeprowadzić dezynfekcję, niezbędne jest wytarcie zabrudzeń stałych ścierkami nasączonymi preparatem dezynfekującym, a następnie spryskanie środkiem w spray’u i po określonym przez producenta czasie wytarcie go.

Zobacz produkty do dezynfekcji powierzchni szpitalnych i sprzętu medycznego.

Dezynfekcja ścian

Pierwszym krokiem jest zwilżenie zanieczyszczonej powierzchni, myjąc ją specjalnym roztworem preparatu myjąco-dezynfekującego. Jego nadmiar należy zetrzeć i resztę pozostawić do wyschnięcia. Co ważne, nie należy usuwać preparatu, zmywając go wodą.

Dezynfekcja podłóg

Dezynfekcja podłóg powinna się odbywać co najmniej raz dziennie po skończonej pracy. Wymaga ona przygotowania wózka do sprzątania z dwoma wiaderkami. Jeśli doszło do zanieczyszczenia substancją organiczną, należy ją posypać granulatem lub położyć na nią ligninę i polać odpowiednim preparatem. Ligninę trzeba następnie zabrać do nieprzemakalnego worka na odpady. Kolejnym krokiem jest odmierzenie porcji koncentratu środka dezynfekującego, wlanie go do wiadra i wymieszanie z letnią wodą. Do drugiego wiaderka należy przy tym wlać czystą wodę.

Podłoga powinna być myta ruchami półkolisto-zygzakowatymi (czyli ósemkami), od lewej do prawej ku sobie, cofając się oraz regularnie płucząc mop w wodzie i wyciskając go. Jeśli wystąpi taka konieczność, należy użyć kolejnego mopa. 

Użyty mop powinien być odłożony do specjalnego worka na mopy – należy go zdjąć z uchwytu bez udziału rąk, poprzez docisk nogą. Co istotne, po skończonym myciu nie należy wycierać wilgotnej powierzchni, a pozostawić ją do wyschnięcia na około 15 minut. W tym czasie należy wylać roztwór i wodę z wiaderek, aby następnie zdezynfekować je i pozostawić do wyschnięcia. Wtedy można zdjąć odzież ochronną, umyć i zdezynfekować ręce.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych małych i trudno dostępnych

Dezynfekcja tego typu również wymaga zwrócenia uwagi na powierzchnię foteli zabiegowych, sprzętu medycznego, blatów, parapetów, klamek, szczelin oraz innych podobnych elementów. Przy ich dezynfekcji zalecane jest stosowanie preparatów gotowych do użycia, cechujących się szerokim spektrum działania – w spray’u bądź nasączonych roztworem dezynfekującego środka. Należy przy tym dobrać je w zależności od rodzaju powierzchni i jej odporności na działanie alkoholu.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych tego rodzaju przebiega poprzez założenie odzieży ochronnej, to znaczy fartucha, maski i rękawiczek ochronnych. Zabrudzenia stałe usuwane są przy pomocy ścierek nasączonych preparatem do dezynfekcji. Następnie ma miejsce naniesienie na powierzchnię kolejnego preparatu dezynfekującego – przy pomocy rozpylacza lub poprzez przetarcie gotową chusteczką nasączoną środkiem dezynfekującym. Ważne jest przy tym, aby zwracać uwagę, czy została ona równomiernie pokryta preparatem do dezynfekcji. Konieczne jest wtedy pozostawienie preparatu na wyznaczony przez producenta czas, nie wycierając powierzchni. Ostatnim krokiem jest zdjęcie odzieży roboczej, umycie i dezynfekcja rąk.

Dezynfekcja powierzchni szpitalnych skażonych zanieczyszczeniami organicznymi

Ten rodzaj dezynfekcji dotyczy skażenia powierzchni organicznym materiałem, to znaczy rozlaną krwią, wydalinami czy wydzielinami. Należy przy tym zaznaczyć, że procedura ta wymaga zachowania szczególnej ostrożności, aby uniknąć kontaktu z materiałem organicznym. Potrzebne są do niej preparaty aktywne w obecności substancji organicznych, cechujące się szerokim spektrum działania.

Czynność rozpoczyna się od założenia odzieży ochronnej: fartucha, maski, rękawic ochronnych, a w razie potrzeby również okularów ochronnych. Roztwór preparatu dezynfekującego przygotowuje się wtedy według zaleceń producenta. Kolejnym krokiem jest zebranie materiału organicznego za pomocą ręcznika papierowego lub ligniny. Następnie należy miejsce skażone zalać wspomnianym wcześniej roztworem i pozostawić na określony przez producenta czas, a potem wytrzeć wilgotnym ręcznikiem. Zużyte ręczniki umieszcza się w pojemniku na zakaźne odpady medyczne. Na końcu, po zdjęciu odzieży ochronnej, należy pamiętać o umyciu oraz dezynfekcji rąk.

Prawidłowa dezynfekcja powierzchni szpitalnych ma podstawowe znaczenie w kontrolowaniu zakażeń szpitalnych. Aby cała procedura była skuteczna, niezbędny jest właściwy dobór preparatów chemicznych, jak i przestrzeganie ściśle określonych wytycznych działania.