Jak zapobiegać powstawaniu odleżyn?

2022-09-20
Odleżyny to miejscowa martwica tkanek uciskanych występująca na skutek niedokrwienia. Wbrew panującemu przekonaniu stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów, którzy z powodu przebytej choroby zostali trwale bądź czasowo unieruchomieni. Profilaktyka przeciwodleżynowa jako wieloetapowy proces stanowi zatem kluczowy element opieki nad pacjentem obłożnie chorym. W dzisiejszym wpisie wskażemy, jak zapobiegać odleżynom i jakie akcesoria będą pomocne.

Odleżyny – przyczyny występowania

Pacjenci trwale lub czasowo unieruchomieni wymagają systematycznej opieki. Zakłada ona m.in. podawanie leków, karmienie o ustalonych ze specjalistą porach i wykonywanie czynności higieniczno-pielęgnacyjnych, które mają na celu zmniejszyć ucisk, poprawić mikrokrążenie i zapewnić pacjentowi wysoki poziom komfortu. Brak dbałości o ten aspekt może skutkować wystąpieniem pierwszych problemów skórnych, w tym odleżyn.

Co powoduje odleżyny? Źródłem ich występowania jest zmiana dotychczasowego trybu życia. Odleżyny dotykają najczęściej pacjentów leżących lub poruszających się na wózku inwalidzkim. Na skutek przyjmowania tej samej pozycji (leżącej lub siedzącej) dochodzi do nadmiernego ucisku na skórę i powstawania zmian skórnych.

W początkowym stadium odleżyny objawiają się poprzez niewielki rumień, który blednie w momencie, gdy tylko nacisk na tkanki zostanie zmniejszony. Wraz z biegiem czasu zaczynają pojawiać się pierwsze pęcherze, skóra staje się natomiast zaczerwieniona. Wówczas należy podjąć szereg specjalistycznych działań, by nie doszło do całkowitego zatrzymania mikrokrążenia i pojawienia się tkanki martwiczej, która w ostatnim stadium odleżyn sięga aż do kości.

Jak zapobiegać powstawaniu odleżyn?

Profilaktyka przeciwodleżynowa zakłada kilka ważnych etapów, które pozwalają opiekunowi zadbać o higienę pacjenta i poprawić jego samopoczucie. Nie bez znaczenia pozostaje też rodzaj wykorzystywanych na co dzień akcesoriów i preparatów. Co zrobić, by zapobiegać powstawaniu odleżyn?

Opiekun powinien zwrócić uwagę na częstotliwość przeprowadzania zabiegów higieniczno-pielęgnacyjnych. Wskazane jest, aby miały miejsce codziennie o stałej porze. Mycie ciała podopiecznego rozpoczynamy od twarzy i okolic szyi, by następnie przejść do górnych partii oraz okolic intymnych i kończyn. Przed rozpoczęciem czynności dezynfekujemy ręce i zakładamy jednorazowe rękawiczki ochronne. Nie obejdzie się również bez delikatnego płynu do mycia ciała o właściwościach natłuszczających. Skórę pacjenta myjemy powolnym ruchem tak, by nie doprowadzić do powstawania mikrouszkodzeń. Następnie osuszamy ją z użyciem miękkiego ręcznika i stosujemy kosmetyk pielęgnacyjny, który zawiera w składzie panthenol oraz preparat przyspieszający gojenie ran – Prontosan Acute Wound Gel.

Wskazane jest też, aby regularnie zmieniać pościel. Ubrania powinny natomiast być wykonane z miękkich, oddychających materiałów.

Profilaktyka przeciwodleżynowa. Jak dbać o pacjenta leżącego?

Podstawowym elementem profilaktyki przeciwodleżynowej jest wprowadzenie nowych nawyków higieniczno-pielęgnacyjnych. Niemniej opiekun pacjenta unieruchomionego powinien zwrócić też szczególną uwagę na dbałość o częste zmiany pozycji. Specjaliści zalecają, aby przewracać pacjentów na drugą stronę maksymalnie po 2-3 godzinach, zwłaszcza jeśli zaobserwowano pierwsze objawy odleżyn. Wówczas należy wykonać delikatny masaż skóry, by przywrócić mikrokrążenie i wykorzystać maty przeciwodleżynowe, które zawierają składniki aktywne przyspieszające rekonwalescencję.

Opiekun pacjenta obłożnie chorego lub tymczasowo unieruchomionego powinien również bezwzględnie stosować się do kilku zasad żywieniowych. Dieta osoby, która zmaga się z odleżynami, musi być lekka, a zarazem spełniać zapotrzebowanie energetyczne. W codziennych posiłkach trzeba dostarczać witaminę C, dużo białka i cynku.

Odleżynom lepiej jest zapobiegać aniżeli je leczyć. Wynika to z faktu, iż w ostatnim stadium mogą doprowadzić nawet do sepsy. Jeśli zatem zauważysz pierwsze problemy skórne, pod żadnym pozorem ich nie bagatelizuj!