Czy warto zostać ratownikiem medycznym?

Słowem wstępu: kim jest ratownik medyczny?

Ratownik medyczny to osoba wykonująca zawód medyczny, która posiada uprawnienia do:

• udzielania świadczeń zdrowotnych – w tym medycznych czynności ratunkowych,
• podejmowania działań, których celem jest ograniczenie liczby poszkodowanych w różnych zdarzeniach osób,
• udzielania psychologicznego wsparcia osobom znajdującym się w stanie zagrożenia zdrowia bądź życia,
• transportu osób w stanie zagrożenia zdrowia bądź życia.

Warto przy tym zaznaczyć, że chociaż zawód ratownika medycznego jest zazwyczaj kojarzony z pracą na oddziale ratunkowym czy w karetce pogotowia, ratownicy mogą wykonywać również czynności w ramach ratownictwa wodnego, górniczego, górskiego czy narciarskiego. Możliwe jest też podejmowanie pracy w Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa oraz w zakresie działań antyterrorystycznych. Co więcej, zatrudnienie można znaleźć w placówkach, takich jak m.in. jednostki ochrony przeciwpożarowej.

Co ważne, ratownicy medyczni mogą nie tylko udzielać świadczeń zdrowotnych, ale również zajmować się nauczaniem zawodowym ratowników medycznych oraz dyspozytorów medycznych, odpowiadać za organizowanie zajęć z pierwszej pomocy, kursów z kwalifikowanej pierwszej pomocy czy medycznych czynności ratunkowych. Ponadto, możliwe jest prowadzenie badań naukowych.

Jak zostać ratownikiem medycznym?

Aby zostać ratownikiem medycznym, niezbędne jest spełnienie kilku kluczowych wymogów. Obejmuje to m.in. ukończenie odpowiednich studiów, odbycie praktyk czy zdanie egzaminu. Poniżej dokładniej omawiamy te zagadnienia.

Ukończenie studiów i odbycie praktyk

Niegdyś zostanie ratownikiem medycznym było możliwe poprzez skończenie specjalnej policealnej szkoły – obecnie jednak wymagane jest ukończenie trzyletnich studiów licencjackich na kierunku ratownictwo medyczne. Program studiów opracowywany jest na podstawie wytycznych zaprezentowanych przez Europejską Radę Resuscytacji, uwzględniając międzynarodowe standardy. Niezbędne jest również odbycie półrocznych praktyk w odpowiedniej placówce. Wymagania te zostały uregulowane przez Ustawę z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Zdanie Państwowego Egzaminu z Ratownictwa Medycznego

Dodatkowo, od roku akademickiego 2018/2019 niezbędne jest zdanie Państwowego Egzaminu z Ratownictwa Medycznego (PERM) – osoby pragnące zostać ratownikiem medycznym, rozpoczynające studia w późniejszym okresie, zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, muszą zaliczyć ten egzamin. Zakres materiału obejmowany przez pytania egzaminacyjne PERM dotyczy medycznych czynności ratunkowych, medycyny ratunkowej, jak i pierwszej pomocy i kwalifikowanej pierwszej pomocy. To jednak nie wszystko, gdyż pytania uwzględniają aspekty związane z anatomią i fizjologią, psychiatrią, psychologią oraz neurologią, chirurgią, pediatrią, chorobami wewnętrznymi oraz medycyną katastrof.

Pozostałe wymagania

Oprócz spełnienia powyższych kwestii, osoba pragnąca zostać ratownikiem medycznym powinna posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, a także posiadać stan zdrowia pozwalający na wykonywanie tego zawodu. Ponadto, niezbędne jest wykazanie się znajomością języka polskiego – zarówno w mowie, jak i piśmie – w stopniu wystarczającym do wykonywania zawodu ratownika medycznego i złożyć o tym oświadczenie.

Ratownik medyczny – kompetencje

Ratownik medyczny posiada kwalifikacje oraz uprawnienia do udzielania świadczeń diagnostycznych, leczniczych, zapobiegawczych, jak i profilaktycznych – szczególnie w ostrych stanach zagrożenia zdrowia bądź życia u noworodków, niemowląt, dzieci oraz dorosłych. Może on samodzielnie podejmować działania i czynności medyczne zgodne z aktualną wiedzą medyczną, a także samodzielnie podawać silnie działające leki bez zlecenia lekarza. Co ważne, podczas udzielania świadczeń ratownik korzysta z ochrony prawnej, która przysługuje publicznemu funkcjonariuszowi – zapewniają mu ją przepisy z Ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym.

Ratownik medyczny - zakres wykonywanych czynności

Wśród kompetencji ratownika medycznego można wymienić ocenę stanu pacjenta – może on wykonać kliniczne badanie podmiotowe oraz przedmiotowe. Co więcej, osoba pełniąca ten zawód pierwszej pomocy podczas nagłych sytuacji: układa pacjenta we właściwej pozycji i przywraca drożność dróg oddechowych, podejmuje i prowadzi podstawową czy zaawansowaną resuscytację krążeniowo-oddechową, podejmuje tlenoterapię czy wspomaganie oddechu, jak również prowadzi sztuczną wentylację płuc. Ratownik medyczny może bezprzyrządowo przywracać drożność dróg oddechowych, jak i wykorzystywać do tego wyroby medyczne, takie jak rurki ustno-gardłowe czy nosowo-gardłowe, maski lub rurki krtaniowe.

Co więcej, ratownik medyczny jest upoważniony do wykonywania defibrylacji manualnej na podstawie zapisu kardiomonitora czy EKG oraz defibrylacji zautomatyzowaną. Jego kompetencje obejmują również monitorowanie czynności układu oddechowego oraz układu krążenia, wykonywanie i ocena zapisu EKG, a także wykonywanie przezskórnej elektrostymulacji serca. Ratownik medyczny może również opatrywać rany, unieruchamiać złamania, zwichnięcia i skręcenia, unieruchamiać kręgosłup, tamować krwotoki, a nawet przyjmować poród. To jednak jedynie część uprawnień ratownika medycznego – ich lista jest znacznie dłuższa.

Warto także wspomnieć, że istnieje pewien zakres czynności, które ratownik medyczny może wykonywać pod nadzorem lekarza. Zakres tych zadań obejmuje wykonywanie intubacji dotchawiczej, płukanie żołądka, zakładanie sądy żołądkowej oraz cewnikowanie pęcherza.

Co ważne, osoba wykonująca zawód ratownika medycznego jest odpowiedzialna za przedstawianie medycznej dokumentacji z każdej interwencji, a także przeprowadzanie wstępnego wywiadu z pacjentem.

Praca ratownika medycznego – wyzwania

Zawód ratownika medycznego jest niewątpliwie niezwykle wymagający – pełnienie funkcji ratownika wiąże się z niemałym stresem, co spowodowane jest przebywaniem w niebezpiecznych sytuacjach, obserwowanie ludzkich tragedii i trudnych emocji doświadczanych zarówno przez osoby poszkodowane, jak i ich rodziny. Na osobach wykonujących pracę ratownika medycznego ciąży ogromna odpowiedzialność za ludzkie zdrowie i życie. Jest to szczególnie trudne podczas nagłych sytuacji, kiedy niezbędne jest podejmowanie szybkich, nierzadko trudnych decyzji. Zawód ratownika medycznego wiąże się ze sporym obciążeniem dla ludzkiej psychiki.

Należy także zaznaczyć, że trudność wykonywania tego zawodu związana jest ze specyficzną organizacją pracy – zmagają się z tym osoby pełniące zawody medyczne i służby ratunkowe. Praca zmianowa oraz jej nieprzewidywalność wpływa na konieczność prowadzenia nieregularnego trybu życia. Ratownik medyczny musi być przygotowany, aby w każdym momencie móc przystąpić do wykonywania swej pracy. Jest to obciążające zarówno dla zdrowia fizycznego, jak i psychicznego.

Ratownik medyczny – czy warto nim zostać?

Praca ratownika medycznego jest bardzo trudna i wiąże się z dużą odpowiedzialnością. Wymaga ona posiadania m.in. odporności psychicznej, czyli zdolności do radzenia sobie z presją i trudnościami, co determinuje odporność na stres. Nierzadko konieczne jest pracowanie w dość nieoczywistych warunkach, dopasowując się do sytuacji oraz radząc sobie z pacjentami w różnym wieku. Na presję wpływać mogą również relacje między ratownikami w zespole czy pomiędzy personelem SOR.

Zawód ratownika medycznego nie jest profesją odpowiednią dla każdego. Należy jednak zaznaczyć, że jeśli posiadamy pewne predyspozycje, możemy czerpać z jego wykonywania niemałą satysfakcję – niesienie pomocy potrzebującym osobom, nawet pomimo niełatwej pracy, może nas motywować do działania.

Ratownik medyczny – czym powinien się charakteryzować?

Jeśli pragniemy podjąć zawód ratownika medycznego, warto zastanowić się nad tym, czy spełniamy pewne wymagania psychologiczne, fizyczne oraz zdrowotne. Poniżej przyglądamy się bliżej tym kwestiom.

Wymagania psychologiczne

Jako że praca ratownika medycznego jest niełatwa, osoby wykonujące ten zawód powinny spełniać określone wymagania psychologiczne. Chociaż niezbędna jest umiejętność współpracy, ratownik medyczny powinien również umieć działać samodzielnie i szybko podejmować przy tym decyzje. Co więcej, istotna jest umiejętność panowania nad emocjami, aby możliwe było efektywne działanie. Inne ważne cechy to dobra pamięć wzrokowa i spostrzegawczość, wytrwałość, dokładność i cierpliwość. Nie można również zapomnieć o odwadze, gdyż ratownicy medyczni nierzadko pracują w niebezpiecznych warunkach.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Aby pracować jako ratownik medyczny, niezbędna jest wysoka ogólna wydolność fizyczna. Zmysł równowagi i sprawność zmysłów wzroku i słuchu – cechy te są pożądane u ratowników. Jeśli chodzi natomiast o bezwzględne przeciwwskazania do wykonywania tego zawodu, wymienia się niepełnosprawność, problemy z układem oddechowym, krążenia, nerwowym czy mięśniowym, a także lęk wysokości oraz przestrzeni. Wśród przeciwwskazań znajdują się natomiast choroby psychiczne, zaburzenia świadomości (padaczka), choroby ograniczające sprawność ruchową, niepoddające się korekcji wady wzroku, a także wady słuchu.

Zawód ratownika medycznego wiąże się z niemałą odpowiedzialnością – każdy dzień w tej pracy jest odmienny i przynosi inne wyzwania. Chociaż nie jest to praca dla każdego, może ona przynosić ogromną satysfakcję osobom o określonych cechach, lubiących wyzwania. Ratownicy medyczny nieustannie niosą pomoc, ratując ludzkie życie i wpływając na to, jak będzie przebiegać później leczenie pacjenta oraz jego powrót do pełni sił. To zawód, który zasługuje na docenienie.